Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ (ISW) hôm 28/10 công bố báo cáo cho thấy quân đội Nga trong tháng 8 và tháng 9 kiểm soát thêm lãnh thổ rộng lần lượt là 477 km2 và 459 km2 tại vùng Donbass, gồm tỉnh Donetsk và Lugansk. Tính từ ngày 1/10 tới 27/10, lực lượng Nga giành được thêm 478 km2.
Hãng thông tấn AFP nhận định đây là "bước tiến lớn chưa từng có" của Nga kể từ khi rút quân khỏi thủ đô Kiev và khu vực miền bắc Ukraine vào tháng 3/2022, một tháng sau khi chiến sự bùng phát.
Phần lớn khu vực Nga kiểm soát thêm trong tháng 10, khoảng 324 km2, nằm ở tỉnh Donetsk. Các đơn vị Nga hiện còn cách thành trì trọng yếu Pokrovsk do Ukraine kiểm soát vài km, đang tiếp cận thành phố từ phía nam và phía đông, đồng thời bao vây nhiều đô thị chốt chặn như Selidovo và Kurakhovo.
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine tháng 8 và tháng 10. Đồ họa: RYV
Quân đội Nga cũng giành khu vực rộng hơn 40 km2 gần Kupyansk, thành phố chiến lược về giao thông, kết nối mạng lưới đường sắt và đường bộ ở đông bắc Ukraine. Nga từng giành được Kupyansk trong giai đoạn đầu của xung đột, song đã bị Ukraine đánh bật khỏi đây trong cuộc phản công chớp nhoáng cuối năm 2022.
Từ khi chiến sự bùng phát, lực lượng Nga đã giành lãnh thổ rộng gần 67.200 km2. Nếu tính cả bán đảo Crimea và khu vực do lực lượng ly khai Donbass kiểm soát trước chiến sự, Nga đang nắm giữ diện tích tương đương 18,2% lãnh thổ Ukraine hồi năm 2013.
Quân đội Nga đạt bước tiến nhanh nhất trong giai đoạn đầu xung đột, hồi tháng 2-3/2022, khi họ mở chiến dịch nhằm vào thủ đô Kiev và các khu vực giáp với bán đảo Crimea. Quân đội Nga trong năm 2023 chủ yếu tập trung phòng thủ và đối phó chiến dịch phản công quy mô lớn của Ukraine, nhưng vẫn kiểm soát thêm 584 km2.
Xe tăng T-72B3 Nga nã pháo vào vị trí của Ukraine ngày 16/10. Ảnh: BQP Nga
Lực lượng Nga đạt nhiều bước tiến, đặc biệt trên mặt trận Donetsk,dù phải đối phó chiến dịch của Ukraine nhằm vào tỉnh Kursk. Giới chức Ukraine cho biết mục tiêu chiến dịch Kursk, bắt đầu ngày 6/8, là thiết lập vùng đệm ngăn Nga pháo kích hoặc tiến công tỉnh Sumy, đồng thời buộc đối phương điều chuyển nguồn lực khỏi Donbass.
Tuy nhiên, các chuyên gia phương Tây và binh sĩ Ukraine đều bày tỏ hoài nghi về mục tiêu này.
Sau giai đoạn đầu bị bất ngờ, quân đội Nga đã củng cố lực lượng và đẩy mạnh phản công, giành lại nhiều ngôi làng ở Kursk. Tướng Apti Alaudinov, chỉ huy đặc nhiệm Akhmat của Chechnya, ngày 15/10 tuyên bố Nga đã giành lại một nửa lãnh thổ mà Ukraine chiếm được tại Kursk.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, RIA Novosti)